Trong 100 năm qua, hiện tượng ô tô đã chiếm lĩnh quang cảnh ở đô thị ở tất cả thành phố lớn trên thế giới là điều không quá xa lạ. Đường phố đã được mở rộng ở nhiều thành phố để ô tô chạy, và một lượng lớn diện tích để đỗ xe. Các ô tô cá nhân đã cách mạng hóa việc di chuyển, nhưng cũng mang lại nhiều cái xấu, từ ô nhiễm không khí đến tai nạn giao thông. Và ngày nay, một số lượng nhỏ nhưng đang tăng của các thành phố đang cố gắng thiết kế cảnh quan đô thị hoàn toàn không có ô tô.
1. Những tranh luận về việc bỏ dùng ô tô tại trung tâm thành phố.
Một thành phố không có ô tô nghe có vẻ là một ý tưởng hay, nhưng có làm được không - hoặc thậm chí có nên không? Còn dịch vụ khẩn cấp thì sao? Hoặc những người phải đi xa thì thế nào? Và những vùng ngoại ô rải rộng khắp; có phải khái niệm không cần đi ô tô chỉ thích hợp với lớp chuyên gia trẻ thích sống chen chúc ở trung tâm thành phố?
Ransford Acheampong, một nhà nghiên cứu quy hoạch đô thị tại Đại học Manchester, nói rằng việc loại bỏ ô tô sẽ hữu ích để giảm ô nhiễm và có thể cải thiện sức khỏe cộng đồng, "nhưng nếu không cho mọi người dùng ô tô, thì phải có phương án thay thế". Ngay cả ở Châu Âu, nơi có giao thông công cộng tương đối tốt, nhiều việc đi làm và lối sống của con người là không thể có được nếu không có ô tô riêng.
Đây là khái niệm về km cuối cùng, tức là kết nối giữa giao thông công cộng và đoạn đường cuối cùng của chuyến đi của một người. Trừ khi giao thông công cộng có thể làm khoảng cách này nhỏ hơn, nếu không người ta vẫn muốn đi bằng ô tô.
2. Phải làm gì để một thành phố bỏ dùng ô tô?
Bạn có thể đi bộ để làm mọi việc. Không có phố cụt và có rất nhiều giao lộ khiến việc đi lại bằng xe đạp hoặc đi bộ rất dễ dàng. Ngoài ra còn có kết nối theo chiều đứng, với các cầu nối giữa các tầng cao. Ngoại ô thành phố này, được thiết kế để chứa 100.000 người, chỉ rộng một km và sẽ không bao giờ mất hơn 10 phút để đi bộ từ một điểm này đến một điểm khác.
Thật không may, nó không bao giờ được xây dựng, Chris Drew của SmithGill (công ty kiến trúc Mỹ được giao nhiệm vụ thiết kế vùng ngoại ô này kết thúc ở ngoại thành Thành Đô vào năm 2012) giải thích. Tuy nhiên, bản thiết kế cho thấy một khu vực đô thị có thể được thiết kế như thế nào để không phải dùng ô tô.
"Chúng tôi muốn đó là một môi trường sống, làm việc, vui chơi, nơi mà trẻ em có thể đến trường mà không cần ô tô, nơi mọi người không phải di chuyển xa để làm việc,". Với hai kết nối đường sắt đến với phần còn lại của thành phố, không người dân nào cần phải đi ô tô đến đâu cả.
Trong điều kiện lý tưởng, Có thể mô tả một thành phố có các nút kết nối, mỗi nút sẽ có một trạm xe điện trung tâm hoặc đường sắt cấp thấp được bao quanh dày đặc bởi nhà ở, cửa hàng và văn phòng - cư dân sẽ không bao giờ đi bộ quá 5 phút từ bến giao thông công cộng. Trong thiết kế lý thuyết của ông, để đi qua thành phố chỉ mất hơn 1/2 tiếng.
3. Một tương lai không có ô tô?
"Nếu bạn có quan điểm lạc quan, thì đây là một xu hướng có thể sẽ tiếp tục." Acheampong nói. "Nếu nhìn vào các số liệu thống kê, chúng ta dường như đã vượt qua điểm cực đại về sở hữu ô tô, và việc lái xe bây giờ có vẻ đang đi xuống. Có sự khác biệt chung lớn giữa lớp người trẻ và lớp người già," ông nói, với lớp trẻ tuổi quay lưng lại với quyền sở hữu cá nhân. Tất cả những điều đó cho thấy sự thống lĩnh hiện tại của ô tô có thể dần dần tự nó biến mất.
Nói như vậy, nhưng ông cũng chỉ ra rằng đang có nhu cầu ngày càng tăng đối với các tùy chọn đi lại thuận tiện mới; các dịch vụ như Grab, GoViet đang kéo người ta ra khỏi phương tiện giao thông công cộng, cũng như ô tô tự lái. "Cuối cùng thì chúng vẫn là ô tô," ông nói thêm. Ông cũng lưu ý rằng ở phần lớn thế giới đang phát triển việc sở hữu ô tô đang tăng lên và các chính phủ đang chủ yếu dành ưu tiên cho quyền sở hữu ô tô hơn các hình thức vận tải khác.
Rất nhiều hành trình cũng xảy ra ở các khu vực tàu điện ngầm không ở gần trung tâm thành phố - hãy nghĩ đến tuyến M25 của London, hay Bắc Kinh, nơi có bảy đường vành đai đồng tâm. Điều này cũng tương đối dễ dàng đối với các thành phố cũ của Châu Âu, mà chúng đã tồn tại trong nhiều thế kỷ mà không có ô tô để loại bỏ, nhưng không có quá nhiều ở các nơi khác.
