Nhiều người mới tập lái xe số sàn chưa quen với việc phối hợp nhịp nhàng giữa chân côn và chân ga khiến xe dễ bị chết máy khi đang di chuyển. Do đó, người lái nên tìm hiểu cách chạy xe số sàn không bị tắt máy để có thể điều khiển phương tiện tốt hơn và đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.
Việc lái xe số sàn có phần phức tạp do người lái phải tự chuyển số và sử dụng chân côn. Nếu người điều khiển không nắm vững được các kỹ năng lái xe cần thiết có thể gây nên tình trạng chết máy giữa đường và ảnh hưởng xấu đến động cơ, khiến xe nhanh xuống cấp.
1. Các cách chạy xe số sàn không bị tắt máy giữa đường
Dưới đây là 6 cách chạy xe số sàn không bị tắt máy giúp người lái tránh được những tình huống thường gặp gây mất an toàn khi tham gia giao thông.
1.1. Khi xe dừng
Khi xe dừng lại hẳn, người điều khiển bắt buộc phải trả về số 1 nếu vẫn muốn tiếp tục di chuyển. Trong trường hợp tắc đường, người lái không nên chuyển sang số 2 ngay mà hãy rà côn để giảm tốc và tránh tình trạng xe bị chết máy. Khi đường thông thoáng và xe di chuyển dễ dàng, người điều khiển có thể chuyển sang số 2.
Lưu ý: Khi chuyển số, người điều khiển hãy chuyển theo thứ tự lần lượt các số 1 - 2 - 3 - 4 - 5 và tránh nhảy số khiến xe không đủ lực kéo và gây mất an toàn. Trước khi sang số lớn, xe cần phải chạy nhanh hơn để lấy đà, còn khi xe chạy chậm thì trở về số thấp tương ứng để đảm bảo lực kéo. Người lái tránh điều khiển xe ở tốc độ chậm với số lớn để hạn chế tình trạng phương tiện bị rung lên khi tăng ga.
1.2. Khi xe đi chậm
Đối với ô tô đang di chuyển với tốc độ 5 - 10 km/h, người lái chuyển sang số 2. Trong trường hợp xe đang lên dốc cao thì người lái phải tăng ga nhẹ để đồng tốc máy, sau đó mới từ từ nhả côn.
Lưu ý: Việc đạp mạnh phanh khi phương tiện đang di chuyển chậm rất dễ khiến xe bị tắt máy đột ngột, gây nguy hiểm cho người ngồi trên xe. Vì thế, người lái nên rà phanh nhẹ nhàng cho đến khi xe đạt được vận tốc an toàn rồi mới cắt côn. Tuy nhiên, việc này cũng tùy thuộc vào tình huống thực tế. Nếu trong trường hợp khẩn cấp thì người lái không nên cắt côn.
1.3. Khi đi ở số 1 và 2
Khi xe đang di chuyển ở số 1 và 2 nhưng không đủ đà để di chuyển, người lái cần phối hợp thật tốt chân côn và chân ga để tránh tình trạng xe bị giật hoặc chết máy, đồng thời không được kéo dài và lạm dụng rà côn quá đà. Sau khi xe đã bắt đầu đủ đà để di chuyển, người điều khiển có thể chuyển sang số 3.
1.4. Khi xe đi ở số 3
Từ số 3 trở đi thì ô tô thường sẽ ít bị tắt máy hơn, trong tình huống cần giảm tốc độ, người điều khiển xe nên rà phanh từ từ rồi cắt côn ngay để về số thấp hơn. Việc đạp phanh trước khi cắt côn là để đảm bảo xe không bị tắt máy giữa chừng.
1.5. Khi xe leo dốc
Một trong những cách chạy xe số sàn không bị tắt máy khi đang lên dốc là đạp chân phanh, nhả côn từ từ cho đến khi xe và vô lăng rung lên. Sau đó, người lái cần giữ nguyên chân côn và thả nhẹ chân phanh.
Lưu ý: Không được thả phanh và chân ga ra ngay lập tức vì sẽ khiến cho xe bị chết máy. Về kỹ thuật côn này, người điều khiển ô tô cần phải tập luyện nhiều để quen cảm nhận với ba bộ phận: chân côn, chân ga và phanh xe.
1.6. Khi xe vào cua
Khi xe vào cua tại vị trí ngã tư vuông góc với vận tốc khoảng 50km/h trở xuống thì người lái nên đạp côn trước, sau đó rà phanh nhằm giảm tốc độ xe và tránh đạp nhầm chân ga. Sau khi ra khỏi cua mà xe bị giảm tốc độ nhiều thì người điều khiển nên về số, còn nếu xe vẫn di chuyển nhanh thì chỉ cần tăng ga như bình thường để xe tiếp tục chạy. Trong trường hợp xe vào cua với vận tốc chậm thì người lái không cần phải đạp côn.
Khi xe vào cua ở những cung đường cong thì người lái không nên đạp côn, đặc biệt khi phương tiện đang đạt vận tốc lớn bởi điều này sẽ khiến xe mất thăng bằng, không bám mặt đường và có thể gây ra tai nạn. Bên cạnh đó, người lái tuyệt đối không được về số trước khi ôm cua mà phải đợi khi cua xong, xe giảm tốc độ thì mới trả về số.
2. Hướng dẫn chạy xe số sàn cơ bản cho người mới
Ngoài việc tìm hiểu cách lái xe số sàn không bị chết máy, người mới tập lái cần tham khảo thêm các hướng dẫn chạy xe số sàn đúng cách để đảm bảo an toàn khi điều khiển phương tiện.
2.1. Ra vào số đúng tốc độ
Một điều cơ bản khi lái xe ô tô đó là người điều khiển cần phải biết cách ra vào số đúng tốc độ để tránh bị mài côn hoặc sang số khi máy còn yếu. Khi xe chưa đạt đủ tốc độ mà người lái đã vào số cao thì sẽ khiến xe bị ì, đạp ga xe không tăng tốc được (hay còn gọi là chạy ép số).
Thông thường, các hãng xe đều có một ngưỡng sang số nhất định, trung bình sẽ rơi vào khoảng 2.500 vòng/phút bắt đầu khi xe từ số 1 vào số 2. Khi vào số hợp lý, xe sẽ đủ khỏe để vào những số sau và giúp động cơ bền hơn. Thêm vào đó, việc thao tác sang số nhanh (giảm ga và cắt côn nhanh - sang số - thả côn từ từ và tăng ga kết hợp) sẽ giúp người lái làm chủ được phương tiện và xử lý chướng ngại vật trên đường tốt hơn.
2.2. Sử dụng chân côn hợp lý
Để xe không bị tắt máy và vận hành êm ái, người điều khiển khi vào số phải đạp hết côn và lúc nhả côn gần hết thì phải dừng lại khoảng 3 - 5 giây đến khi xe bắt đầu chuyển bánh, sau đó mới nhả côn ra hoàn toàn.
Dấu hiệu cho biết người lái đang sử dụng chân côn đúng cách là lúc đạp côn không làm xe bị khựng lại hoặc vọt đi. Ngoài ra, côn không tiếp xúc đột ngột với bánh đà sẽ giúp xe bền và vận hành hiệu quả hơn. Khi di chuyển ở đoạn đường đông người hoặc gồ ghề thì người lái cũng nên đệm chân côn thường xuyên để tránh xe bị giật.
2.3. Dừng xe và khởi hành lên dốc
Cách chạy xe số sàn không bị tắt máy khi khởi hành ngang dốc là người lái nên dùng “côn - phanh tay - ga” hoặc “côn - phanh chân - ga” lặp lại liên tục khi gặp tắc đường trên dốc. Tuy nhiên, việc này sẽ khiến tay chân dễ bị mỏi. Vì thế để dừng xe và khởi hành liên tục trên dốc, người lái cần phải luyện tập thuần thục kỹ năng sử dụng “côn - ga” để có thể giữ xe ổn định. Cụ thể, người lái âm côn và mớm ga vừa phải để xe đứng được trên dốc, có thể tăng chút ga nếu xe bị tuột lại hoặc giảm chút ga nếu xe hơi nhích lên phía trước.
2.4. Cần lưu ý khi dùng phanh tay
Nhiều người điều khiển thường siết phanh tay trong lúc dừng xe và khởi hành ngang dốc hoặc khi xe có dấu hiệu bị tuột dốc. Thực tế, phanh tay chỉ giúp xe đứng yên khi đã dừng hẳn và không được thiết kế với mục đích dừng xe khi đang chạy. Vì thế, người lái cần chú ý việc sử dụng phanh tay khi di chuyển lên dốc hoặc trên đường. Nếu người lái vẫn sử dụng phanh tay khi xe đang di chuyển sẽ khiến phanh bị mòn, bố phanh bị trượt trở nên láng bóng. Đặc biệt nguy hiểm hơn là hiện tượng sinh nhiệt làm sôi dầu phanh, khiến bộ phận này bị mất tác dụng.
2.5. Tránh về số N (số mo)
Không nên điều khiển xe số sàn về số N (số mo) vì khi đó xe sẽ chạy theo quán tính lao về phía trước khiến người lái không làm chủ được tốc độ hoặc khó xử lý khi gặp chướng ngại vật.
Đặc biệt, người lái tuyệt đối không được về số N khi xe đổ đèo. Xe lao xuống dốc mà chỉ phanh và không có sự hỗ trợ của hộp số trong thời gian quá lâu sẽ khiến phanh bị nóng, quá nhiệt dẫn đến mất tác dụng.
2.6. Chuyển xe về số 0 khi khởi động
Để xe ô tô khởi động tốt hơn, người lái nên chuyển cần số về số 0 khi khóa khởi động đã được bật và nhả hết côn xe. Đối với xe đã để qua đêm, lúc khởi động, người điều khiển nên để động cơ nổ ở chế độ chờ trong 1 phút trước khi vận hành để tránh hỏng và hao mòn động cơ xe.